- Człowiek pragnie Boga
Człowiek z natury swojej jest istotą religijną. Oznacza to, że każdy człowiek niezależnie od kultury i czasów w których żyje ma w sobie pragnienie i potrzebę oddawania czci Istocie Najwyższej (Bogu), od której zależą jego losy.
- Poznanie Boga – Objawienie
Objawienie naturalne – człowiek w sposób pewny może poznać istnienia Boga za pomocą naturalnego światła rozumu. Człowiek poznając świat, jego wielkość, piękno i harmonię wnioskuje, że musi istnieć Stwórca, który dał temu początek i jest jego celem.
Objawienie nadprzyrodzone – Działanie Boga, który pouczył nas: kim jesteśmy, jaki jest senes i cel naszego życia. Uczynił to poprzez wydarzenia, słowa i czyny. Najdoskonalej przemówił do nas i najpełniej objawił siebie posyłając na świat swojego Syna.
- Źródła objawienia
Są 2 źródła objawienia: Pismo św. i Tradycja Kościoła, stanowią one jedne depozyt (skarb) wiary, który przechowywany jest w Kościele i przekazywany dla zbawienia człowieka.
- Pismo święte
Pismo św. jest to zbiór ksiąg napisanych pod natchnieniem Ducha św. To Słowo jakie kieruje Bóg do człowieka. Pismo św. dzielimy na: Stary Testament 46 i Nowy 27
Pierwszorzędnym autorem Pisma święty jest Duch Święty, a drugorzędnym człowiek przez Niego natchniony.
W Piśmie Świętym najważniejsze są 4 Ewangelie (wg św.: Mateusza, Marka, Łukasza i Jana). Ewangelia to inaczej Dobra Nowina o Zbawieniu.
- Tradycja
Tradycja czyli Podanie Ustne jest to zbiór Objawionych Prawd Bożych, niespisanych przez Apostołów, które Kościół Katolicki przechowuje i do wierzenia podaje.
- Wiara
Bóg zaprasza człowieka do przyjaźni z sobą. Wiara jest odpowiedzią człowieka na to Boże zaproszenie. Wierzyć to znaczy powierzyć się Bogu, przyjąć Jego prawdę, którą nam objawił i według niej kierować swoim życiem.
Wiara jest łaską, czyli Bożym darem darmo danym i niezasłużonym. O tę wiarę trzeba nieustannie modlić się prosząc tak jak Apostołowie: „Panie przymnóż nam wiary”.
Wiara jest konieczna do zbawienia. Bez wiary nie można podobać się Bogu, nie można stać się dzieckiem Boga, ani otrzymać życia wiecznego. Wiara powinna być:
– Rozumna – świadome, a nie ślepe powierzenie się Bogu.
– Pewna – oparta na Słowie Boga, który jest prawdomówny.
– Wolna – dobrowolną, pełną miłości odpowiedzią daną Bogu.
- Przyczyny niewiary
Człowiek jest istotą religijną. Jednak może on o tej swojej potrzebie religijności zapomnieć, może jej nie dostrzegać, a nawet ją odrzucać. Można wyliczyć następujące przyczyny niewiary: bunt przeciw obecności zła w świecie, niewiedza, obojętność religijna, troski doczesne, zły przykład wierzących, prądy umysłowe wrogie religii, oraz skłonność człowieka grzesznego do ukrywania się ze strachu przed Bogiem i do ucieczki przed Jego wezwaniem.
- Kim jest Bóg?
Jest to Duch (nie ma ciała, jest niewidzialny i nieśmiertelny), nieskończenie doskonały (tzn. posiada wszystkie możliwe doskonałości), oraz Stworzyciel nieba i ziemi.
- Przymioty Boga
Pan Bóg jest:
– Jeden, Jedyny – bo nie ma i nie może być innego
– Wieczny – bo zawsze był, jest i będzie
– Wszechmogący – bo nie ma dla Niego nic niemożliwego
– Wszystkowiedzący – bo nic nie ma przed Nim zakrytego
– Niezmienny – bo zawsze ten sam i taki sam
– Niezmierzony – bo wszędzie jest obecny
– Nieomylny – bo jest Prawdą i ani mylić się, ani drugich w błąd wprowadzić nie może
– Miłosierny – bo przebacza i pragnie zbawić wszystkich ludzi
– Sprawiedliwy – bo za dobre wynagradza, a za złe karze
- Trójca Przenajświętsza
Te wielką prawdę i tajemnicę naszej wiary Kościół wyjaśnia mówiąc, że W Bogu jest jedna natura, ale trzy Osoby Boskie: Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty.
Co mają wspólnego? Każda z nich jest Bogiem, czyli ma tę samą wspólną naturę Boską.
Czym się różnią? Chociaż są tym samym Bogiem, to różnią się pochodzeniem.:
– Bóg Ojciec nie pochodzi od nikogo,
– Syn Boży rodzi się z Boga Ojca,
– Duch Święty pochodzi od Ojca i Syna.
Poszczególnym Osobom Trójcy Świętej przypisuje się konkretne działania:
– Bóg Ojciec – dzieło stworzenia
– Syn Boży – dzieło zbawienia
– Duch Święty – dzieło uświęcenia
- Stworzenie świata
Bóg uczynił świat z niczego tzn. stworzył go. Stworzyć może tylko sam Bóg. Dokonał tego Bóg dla swojej chwały i dla dobra i szczęścia stworzeń, (szczególnie człowieka).
- Opatrzność Boża
Jest to opieka Boża nad światem i człowiekiem. Bóg nie tylko świat stworzył, ale tez nieustannie się nim opiekuje (podtrzymuje go w istnieniu), a człowieka pragnie doprowadzić do zbawienia. Gdyby nie było Bożej Opatrzności to świat przestał by istnieć.
- Aniołowie
Są to duchy, które mają rozum i wolną wolę, a nie mają ciała. Pan Bóg stworzył ich aby Mu służyli, oznajmiali Jego wolę ludziom i opiekowali się nimi (anioł stróż).
Z Pisma Świętego znamy z imienia 3 archaniołów: Michała, Gabriela i Rafała.
- Upadek Aniołów – szatan
Bóg powołał aniołów do przyjaźni z sobą. Przyjaźń ta została jednak poddana próbie, której niektórzy nie wytrzymali. Aniołowie ci dopuścili się ciężkiego grzechu, nieodwołalnie odrzucając Boga. Stali się Jego przeciwnikami. Znajdują się w piekle i nazywamy ich złymi duchami, szatanami. Zazdroszczą oni ludziom ich przyjaźni z Bogiem i usiłują ich kusić do złego by oddalić od Boga i od zbawienia.
- Człowiek stworzony na obraz Boga
Bóg stwarzając człowieka uczynił go koroną wszystkich stworzeń. Powierzył ludziom cały stworzony świat, oddając im go w posiadanie i polecając czynić sobie ziemie poddaną. O tej niezwykłej wyjątkowości człowieka w całym dziele stworzenia świadczy: stworzenie na obraz i podobieństwo Boże, dusza nieśmiertelna, rozum i wolna wola.
- Człowiek w raju
Pierwszy człowiek był bardzo szczęśliwy. Żył w przyjaźni z Bogiem (w łasce uświęcającej), przebywał w raju gdzie niczego mu nie brakowało, nie cierpiał, nie umierał, nie musiał ciężko pracować, mógł korzystać z dóbr stworzonego świata.
- Grzech pierworodny
To pierwotne szczęście ludzi utracili poprzez nieposłuszeństwo Panu Bogu (zerwanie zakazanego owocu za namową szatana), które nazywamy grzechem pierworodnym. Wraz ze swymi skutkami grzech ten przechodzi na każdego człowieka (grzech dziedziczny).
- Skutki grzechu pierworodnego
– zerwanie przyjaźni z Bogiem (utrata łaski uświęcającej),
– wygnanie z raju na ziemię,
– utrata nieśmiertelności (śmierć),
– cierpienie i ból,
– trud pracy i życia na ziemi,
– skłonność do zła i grzechu.
- Protoewangelia
Protoewangelia tzn. Pierwsza Dobra Nowina. Jest to pierwsza zapowiedz zbawienia człowieka ogłoszona przez Boga w raju po grzechu pierworodnym w słowach: „Wprowadzam nieprzyjaźń między ciebie, a niewiastę, pomiędzy potomstwo twoje, potomstwo jej. Ono zmiażdży ci głowę, a ty zmiażdżysz mu piętę”.
- Syn Boży stał się człowiekiem dla naszego zbawienia
Człowiek przez grzech pierworodny utracił łaskę uświęcającą, oraz możliwość zbawienia. Nie mógł więc sam o własnych siłach powrócić do Boga. Syn Boży – Jezus Chrystus, stał się człowiekiem, by przeprosić Boga za wszystkie grzechy. Uczynił to zadośćuczynienie poprzez swoją mękę, śmierć i zmartwychwstanie. Dzięki temu człowiek ma otwarty dostęp do łaski uświecającej, a tym samym do zbawienia.
- Kim jest Duch Święty?
Duch Święty jest to trzecia Osoba Boska, która pochodzi od Ojca i Syna. Duch Święty zstąpił na Apostołów w postaci ognistych języków w dniu Pięćdziesiątnicy.
Każdy z nas otrzymuje Ducha Świętego już w czasie chrztu św., a w szczególny sposób w sakramencie bierzmowania.
- Kościół
Kościół założył Chrystus, gromadząc wiernych, wybierając 12 apostołów i ustanawiając Piotra widzialną głową Kościoła. Wspólnotę Kościoła stanowią wszyscy ochrzczeni. Celem Kościoła jest kontynuowanie dzieła zbawienia, które zostało zapoczątkowane przez Chrystusa. Dokonuje się to poprzez głoszenie Słowa Bożego i Sakramenty.
- Nazwy Kościoła
– Lud Boży – wspólnota ludzi ochrzczonych i wierzących, dążących do zbawienia.
– Mistyczne Ciało Chrystusa – czyli żywy organizm, którego głową jest Chrystus, poszczególnymi członkami wszyscy ludzie ochrzczeni, a duszą Duch Święty.
– Powszechny Sakrament Zbawienia – znak i miejsce, w którym człowiek dostępuje zbawienia.
- Przymioty Kościoła
– Jeden
– Święty
– Powszechny
– Apostolski
- Hierarchia w Kościele
Papież – stoi na czele Kościoła, posiada najwyższą władzę
Biskupi – następcy Apostołów
Kapłani (prezbiterzy) –współpracownicy biskupów
Diakoni – pomagają biskupom i kapłanom
- Wierni świeccy
Nazwa „świecki” przysługuje wszystkim ochrzczonym, którzy nie należą do stanu kapłańskiego i zakonnego. Należą poprzez chrzest do kapłaństwa powszechnego wiernych. Spełniają potrójną misję: kapłańską, prorocką i królewską.
- Największe przywileje Maryi
– Niepokalane Poczęcie – Maryja dzięki łasce Bożej, jako jedyna z ludzi została zachowana od grzechy pierworodnego i od każdego innego grzechu (nawet lekkiego) przez całe swoje życie.
– Wniebowzięcie – przywilej ten oznacza, że Maryja po zakończeniu swojego ziemskiego życia została z duszą i ciałem wzięta do nieba.
- Odpuszczenie grzechów
Chrystus Zmartwychwstały powierzył Kościołowi władzę odpuszczani grzechów.
Pierwszym i podstawowym sakramentem, jest chrzest święty, który odpuszcza grzech pierworodny i wszystkie grzechy popełnione przed chrztem.
Z woli Chrystusa Kościół posiada także władze odpuszczania grzechów pełnionych po chrzcie poprzez sakrament pokuty i pojednania.
W pewnych okolicznościach, gdy nie jest możliwa spowiedź sakramentalna (np. gdy człowiek nie jest w stanie wyznać grzechów ponieważ uległ poważnemu wypadkowi), grzechy odpuszcza także przyjęcie sakramentu namaszczenia chorych.
- Rzeczy ostateczne człowieka
Są trzy rzeczy ostateczne człowieka: śmierć, sąd Boży, niebo albo piekło.
– Śmierć – kres ziemskiego życia człowieka, odłącznie duszy od ciała. Przez swoje zmartwychwstanie Chrystus osłabił jej tragizm i uczynił przejściem do nowego życia.
– Sąd Boży:
Szczegółowy – po śmierci, człowiek otrzymuje zapłatę za swoje życie.
Ostateczny – na końcu świata, podczas powtórnego przyjścia Chrystusa (paruzja).
– Niebo – cel dążeń, stan najwyższego i ostatecznego szczęścia człowieka, to przebywanie z Bogiem na wieki.
– Piekło – stan wiecznego potępienia. Jest ono udziałem tych, którzy za życia świadomi odrzucili Boga i Jego miłosierdzie i umarli w grzechu śmiertelnym. Kara ta polega na wiecznym odłączeniu od Boga. Bóg nikogo nie przeznacza do piekła. Człowiek sam wybiera piekło przez dobrowolne odwrócenie się od Boga.
– Czyściec – jest to stan oczyszczenia człowieka przed wejściem do nieba. Po odpokutowaniu swoich grzechów i kar za nie dusza trafia do nieba. Same dusze czyśćcowe nie mogą skrócić sobie tych cierpień jedynie my żyjący na ziemi możemy naszymi modlitwami, Mszą święta i odpustami skrócić ich cierpienia.
Pytania sprawdzające
- Co znaczy, że człowiek jest istota religijną?
- Jaka jest różnica między objawieniem naturalnym i nadprzyrodzonym?
- Jakie są dwa źródła objawienia?
- Co to jest Pismo święte?
- Jak się dzieli i z ilu ksiąg składa się Pismo święte?
- Kto jest autorem Pisma świętego?
- Co to jest Ewangelia?
- Jakich znasz ewangelistów?
- Co to jest Tradycja Kościoła?
- Co to jest wiara?
- Co znaczy, że wiara jest łaska?
- Do czego jest nam potrzeba wiara?
- Jaka powinna być nasza wiara?
- Jakie znasz przyczyny niewiary?
- Kim jest Bóg?
- Wymień jakie znasz przymioty Boga?
- Co to jest Trójca Święta?
- Co mają wspólnego poszczególne osoby Trójcy?
- Czym różnią się poszczególne osoby Trójcy?
- Jakie działania przypisujemy osobom Trójcy?
- Co znaczy stworzyć?
- Po co Pan Bóg dokonał działa stworzenia?
- Co to jest Opatrzność Boża?
- Kim są aniołowie?
- Skąd wziął się szatan?
- Co świadczy o wyjątkowości człowieka w dziele stworzenia?
- Jaka była sytuacja człowieka przed grzechem pierworodnym?
- Na czym polegał grzech pierworodny?
- Wymień skutki grzechu pierworodnego.
- Co to jest Protoewangelia?
- Co znaczy, że Syn Boży stał się człowiekiem dla naszego zbawienia?
- Kim jest Duch Święty?
- Co to jest Kościół?
- Jakie znasz nazwy Kościoła?
- Wymień przymioty Kościoła.
- Jaka jest hierarchia w Kościele?
- Kim są wierni świeccy?
- W jakiej potrójnej misji uczestniczą świeccy?
- Co oznacza przywilej Niepokalanego Poczęcia NMP?
- Co oznacza przywilej wniebowzięcia NMP?
- Jakie sakramenty odpuszczają grzechy i w jakich okolicznościach?
- Wymień rzeczy ostateczne człowieka.
- Co to jest śmierć?
- Czym różni się sąd szczegółowy od ostatecznego?
- Co to jest niebo, piekło i czyściec?