Cześć III

 Życie chrześcijańskie

  1. Prawo naturalne

Jest to prawo wpisane w naturę każdego człowieka. Każdy człowiek je posiada i każdego ono obowiązuje (wierzących i niewierzących). Naczelną ideą prawa naturalnego jest idea dobra i nakaz: Należy czynić dobro, a unikać zła.

 

  1. Prawo objawione

Jest to prawo dane przez Boga człowiekowi, jako pomoc w osiągnięciu zbawienia. Zawiera się ono w Piśmie Świętym i w Tradycji Kościoła. Przykładem prawa objawionego jest: Dekalog, 8 błogosławieństw.

 

  1. Sumienie

Jest to wewnętrzny głos w duszy człowieka który nakazuje czynić dobro i unikać zła. Aby dobrze funkcjonowało potrzeba odpowiedniej formy (spowiedź, rachunek sumienia)

 

  1. Łaska uświęcająca

Jest to łaska potrzebna człowiekowi do zbawienia (to nić łącząca człowieka z Bogiem).

Pierwszy raz otrzymujemy ją w sakramencie chrztu świętego.

Tracimy ją gdy popełniamy grzech śmiertelny (ciężki),

Odzyskujemy przez sakrament pokuty,

Pomnażamy gdy przyjmujemy sakramenty (w łasce uświęcającej) i przez dobre czyny.

 

  1. Łaska uczynkowa

Łaska uczynkowa – pomoc Boża do spełniania dobrych czynów potrzebnych do zbawienia.

Łaska uczynkowa pomaga nam w spełnianiu dobrych uczynków w ten sposób, że:

– oświeca nasz rozum, abyśmy poznali, co dobre, a co złe,

– wzmacnia naszą wolę, abyśmy czynili, co dobre, a unikali tego, co złe.

 

  1. Grzech

Grzech jest to:

– Obraza Boga

– Rana zadana Kościołowi

– Rana zadana samemu sobie

– krzywda wyrządzona drugiemu człowiekowi

 

Grzeszyć może człowiek: myślą, słowem, uczynkiem i zaniedbaniem

 

  1. Grzech śmiertelny (ciężki)

Grzech ten jest nazywany śmiertelnym ponieważ odbiera łaskę uświęcającą powodując śmierć duchową (potępienie). Zły czyn człowieka jest grzechem śmiertelnym, gdy spełnione są trzy warunki:

– przekroczenie przykazania w rzeczy ważnej,

– świadome,

– dobrowolne

Grzech powszedni (lekki)

Nie odbiera łaski uświęcającej, ale rani nasze relacje z Bogiem. Czyn jest grzechem powszednim (lekkim), jeśli nie jest spełniony, któryś z warunków do grzechu śmiertelnego (np. w rzeczy mniej ważnej, lub ważnej, lecz nie świadomie lub nie całkowicie dobrowolnie).

 

  1. Przykazanie I – „Nie będziesz miał Bogów cudzych przede Mną

Przykazanie pierwsze wzywa nas do całkowitej wiary w Boga, pokładania w Nim nadziei i adorowania Boga w swoim życiu.

Grzechy przeciwko temu przykazaniu:

– kierowanie się zabobonami

– wiara w horoskopy

– wróżbiarstwo, magia

– bałwochwalstwo (ubóstwianie czegoś co nie jest Bogiem)

– świętokradztwo (niegodne traktowanie sakramentów, osób, rzeczy i miejsc poświeconych Bogu)

 

  1. Przykazanie II – „Nie będziesz brał imienia Pana Boga swego nadaremnie”

Imię Boga jest święte. Wzywać Go powinniśmy tylko po to by je czcić, uwielbiać i błogosławić. Przykazanie drugie zabrania nadużywania lub niegodnego wypowiadania imienia Boga, Jezusa Chrystusa, Maryi i świętych.

Grzechy przeciwko temu przykazaniu:

– Bluźnierstwo (wypowiadanie przeciw Bogu słów, nienawiści, wyrzutów, mównie nieźle o Bogu, brak szacunku do Niego w słowach)

– Krzywoprzysięstwo (złożenie pod przysięgą fałszywego zeznania, wzywanie Boga by był świadkiem kłamstwa)

– Wiarołomstwo – (niedotrzymanie danego słowa, przyrzeczeń, obietnic, przysięgi)

 

  1. Przykazanie III – „Pamiętaj abyś dzień święty święcił”

Dzień Święty (niedziela i święta nakazane). Mówi się, że niedziela to „mała Wielkanoc” przypominająca o najważniejszym wydarzeniu naszej wiary tzn. zmartwychwstaniu. Ze względu na to wymaga się od chrześcijan by ten dzień był przeżyty inaczej niż inne dni.

 

Uświecić dzień święty oznacza: uczestniczyć w niedziele i święta nakazane w Eucharystii, powstrzymać się od wykonywania prac niekoniecznych, korzystać z należnego wypoczynku duchowego i fizycznego (nie może być to dzień spędzony na lenistwie).

 

Zaleca się by był to dzień poświęcony we wspólnocie rodzinnej, pogłębieniu relacji z Bogiem i ludźmi.

 

Święta nakazane:

– Uroczystość Narodzenia Pańskiego                                             25 grudzień

– Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki                                       1 styczeń

– Uroczystość Objawienia Pańskiego (trzech króli)                     6 styczeń

– Uroczystość Bożego Ciała                             święto ruchome zależy od daty Wielkanocy

– Uroczystość Wniebowzięcia NMP                                              15 sierpień

– Uroczystość Wszystkich Świętych                                              1 listopad

(Nie uczestnictwo we Mszy świętej w niedzielę i święta nakazane „z lenistwa” jest grzechem śmiertelnym)

 

  1. Przykazanie IV – „czcij ojca swego i matkę swoją”

Czwarte przekazanie mówiące o czci ojca i matki, ma szersze znaczenie.

Dotyczy następujących relacji:

– dzieci – rodzice

– uczniowie – nauczyciele

– pracownicy – pracodawcy

– podwładni – przełożeni

– ochrzczeni – Kościół

– obywatele – Ojczyzna

 

Czwarte przykazanie uczy:

– właściwej postawy wobec Boga

– właściwej postawy wobec ziemskich rodziców

– umiejętności współżycia międzypokoleniowego (szacunek do starszych)

– poszanowanie innych ludzi, szczególnie tych, którzy sprawują nad nami jakąś władzę

– szacunek i miłość do narodu i Kościoła

 

  1. Przykazanie V – „Nie zabijaj”

Życie człowieka jest zawsze darem Boga. On daje życie człowiekowi i tylko On może to życie zakończyć.

Granice ludzkiego życia: Rozpoczyna się od chwili poczęcia i trwa do naturalnej śmierci, wszelka ingerencja ludzka w te granice ustalone przez Stwórcę są zawsze sprzeczne z naturą człowieka i są wielkim złem, który woła o pomstę do nieba.

 

Grzechy przeciwko życiu:

– zabójstwo zamierzone (zaplanowane i przeprowadzone świadomie)

– aborcja (zabijanie dziecka przed narodzeniem, w łonie matki – dodatkowo czyn ten objęty jest najwyższą karą ekskomuniki – wyłączenia z Kościoła, którą zaciąga każdy kto dokuje ten czyn jak i ten kto ma bezpośredni wpływ na dokonanie go: matka, ojciec, lekarz, osoba asystująca, zezwalający na to lub doradzający).

– eutanazja (zabijanie osób starszych, chorych niepełnosprawnych)

– samobójstwo

– zgorszenie (nasze zachowanie może powodować u innych śmierć duchową – utratę wiary)

– Brak szacunku dla życia i zdrowia swojego i innych: (nadużywanie alkoholu i palenie papierosów, używanie i rozpowszechnianie narkotyków, lekceważenie chorób, nieodpowiednie ubieranie się mające wpływ na nasze zdrowie, nieprzestrzeganie przepisów bezpieczeństwa: BHP, , jazda pod wpływem alkoholu, inne).

drogowych

  1. Przykazanie VI i IX – „Nie cudzołóż” i „Nie pożądaj żony bliźniego swego”

Te przykazani dekalogu stoją na straży czystości seksualnej i właściwego korzystania z daru płciowości według zamierzenia Boga Stwórcy.

 

Czystość to wstrzymywanie się od pożycia seksualnego poza małżeństwem, oraz korzystanie z niego zgodnie z moralnością katolicką.

 

Grzechy przeciwko czystości:

– cudzołóstwo (współżycie seksualne poza małżeństwem)

– pornografia (oglądanie i rozpowszechnianie materiałów o treści pornograficznej)

– prostytucja (cudzołóstwo, którego celem jest korzyść materialna)

– gwałt (współżycie z użyciem przemocy fizycznej i wbrew czyjejś woli)

– masturbacja (samogwałt – pobudzanie narządów płciowych w celu uzyskania przyjemności seksualnej)

– antykoncepcja (używanie środków które mają na celu uchronić przed poczęciem dziecka)

– „wolny związek” (życie bez ślubu kościelnego, wspólne zamieszkanie i współżycie seksualne – dopóki człowiek trwa w tym grzechu nie może uzyskać rozgrzeszenia w sakramencie pokuty)

 

  1. Przykazanie VII i X– „Nie kradnij” i „Ani żadnej rzeczy która jego jest”

Bóg w tych przykazaniach domaga się od nas szacunku dla wszelkiej własności (prywatnej i społecznej). Dobra stworzone przez Niego mają służyć wszystkim ludziom i pokoleniom.

Grzechy przeciwko tym przykazaniom:

– kradzież

– zatrzymywanie rzeczy pożyczonych i znalezionych, gdy znany jest właściciel

– bogacenie się przez oszustwo (np. nieuzasadnione podwyższanie cen)

– narażanie na straty przez niedotrzymanie umów

– niedbałe wykonywanie swojej pracy

– niszczenie własności cudzej lub wspólnej (np. dewastowanie przyrody)

– egoistyczne korzystanie ze swojej własności

– niszczenie zbywających dóbr (np. marnowanie pokarmu)

 

  1. Przykazanie VIII – „Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu”

To przykazanie stoi na straży prawdy i prawdomówności. Ten nakaz wypływa z powołania człowieka by był świadkiem Boga, który jest Prawdą i chce prawdy. Wszelkie grzechy w tej dziedzinie pochodzą od diabła, którego Pismo święte naszywa ojcem kłamstwa.

Wykroczenia przeciwko prawdzie:

– kłamstwo (niezgodność wypowiadanych słów z rzeczywistością, wprowadzanie w błąd)

– fałszywe świadectwo i krzywoprzysięstwo

– pochopne osądy

– ironia (poniżanie i ośmieszanie innych)

– obmowa (ujawnianie wad i błędów innych ludzi)

– oszczerstwo (rozgłaszanie kłamstwa o kimś)

Pytania sprawdzające

 

  • Co to jest prawo naturalne?
  • Co to jest prawo objawione?
  • Co to jest sumienie?
  • Co to jest łaska uświęcająca i do czego jest nam potrzebna?
  • Co to jest łaska uczynkowa?
  • Co to jest grzech?
  • Jakie są rodzaje grzechów?
  • Co to jest grzech śmiertelny? Dlaczego tak się nazywa?
  • Kiedy człowiek popełnia grzech śmiertelny? (warunki)
  • Co to jest grzech powszedni?
  • Wymień grzechy przeciwko I przykazaniu
  • Dlaczego należy czcić i szanować imię Boże?
  • Wymień grzechy przeciwko II przykazaniu
  • Jak chrześcijanin powinien czcić dzień święty?
  • Co to są święta nakazane? wyjaśnij i wymień je
  • Dlaczego niedziela jest dniem świętym?
  • Jakich relacji dotyczy przykazanie IV i czego nas uczy?
  • Wymień grzechy przeciwko życiu
  • Dlaczego życie człowieka należy chronić i jakie są granice ludzkiego życia?
  • Co oznacza pojęcie czystość seksualna?
  • Wymień grzechy przeciwko czystości
  • Wymień grzechy przeciwko przykazaniu VII i X
  • Wymień grzechy przeciwko przykazaniu VIII
  • Jaka jest różnica między obmową i oszczerstwem?